Yurttaşlık Derneği tarafından 2023 yılı boyunca yürütülen “Afet Dayanıklılığı için Yurttaşın Sözü” çalışmasının sivil toplumu ve Marmara Bölgesi’ndeki belediyeleri, afet dayanıklılığı çalışmaları kapsamında bir araya getirmeyi hedefleyen nihai toplantısı, Bursa’nın Mudanya ilçesinde gerçekleşti.

“Afet Dayanıklılığı için Yurttaşın Sözü” çalışması, Marmara Denizi çevresindeki kent ve ilçe belediyelerinin, 2020-2024 yılları için yönetiminde oldukları bölgenin ihtiyaçlarını saptadıkları ve bu yönde yapacakları çalışmaları belirttikleri stratejik planlarda, afet dirençliliğine yönelik çalışmaların sivil toplum tarafından incelenmesini, bu planların oluşumunda sivil katılımın nasıl sağlanabileceği konusunun tartışılmasını ve söz konusu stratejik planlarla paralel faaliyet raporlarının da incelenip, bahsedilen çalışmaların ne kadar gerçekleştirildiğinin ve bu çalışmalara ne kadar bütçe ayrıldığının ele alınmasını hedefliyordu. 

5 belediye (İzmit, Gebze, Çanakkale, Nilüfer, Mudanya), 5 kent konseyi (İstanbul, Çanakkale, Nilüfer, Mudanya, Edirne), 20’ye yakın sivil toplum kuruluşu ile toplamda 50’nin üzerinde katılımcının yer aldığı iki günlük etkinlikte, önceki etkinliklerde yapılan stratejik plan okuma çalışmaları doğrultusunda, Marmara Bölgesi’ndeki belediyelerin başta Marmara Denizi’nden beklenen deprem (büyük İstanbul depremi) olmak üzere, afet dirençliliğine yönelik yaptığı çalışmalar, yapılması gerekenler ve yaklaşan yerel seçimlerin öncesinde yeniden belirlenecek yerel yönetim temsilcileriyle bu gereklilikler doğrultusunda sivil toplumun ortaklaşması ele alındı.

Tirilye’deki Taş Mektep’te gerçekleşen ilk günün oturumunda, “Afet Dayanıklılığı için Yurttaşın Sözü” çalışmasına dair şimdiye kadar yapılanlar anlatılırken, Mudanya’da gerçekleşen ikinci günün oturumunda etkinlikte yer alan belediyeler, afet dirençliliğine yönelik çalışmalarından bahsetti ve sivil katılımcıların bunlara dair yaklaşımlarını dinledi.

Yurttaşlık Derneği’nin Hollanda’da barış çalışmaları yürüten sivil toplum kuruluşu Pax For Peace ortaklığında yürüttüğü bu çalışmanın nihai toplantısında, Pax For Peace’i temsilen Dion van den Berg de yer aldı. Toplantının ilk günü Hollanda’daki Su Konseyleri ile alakalı sunum yapan Berg, topraklarının büyük bir kısmı deniz seviyesinin altında bulunan Hollanda’da oluşturulan su bentleri ve bu bentlerin yönetimini kolaylaştırma adına kurulan Su Konseyleri’ne değindi.

Etkinliğe katılan belediyelerden Nilüfer ve Mudanya Belediyesi, depreme dair yürüttükleri çalışmalardan örnekler sundu. Bunlar arasında Mahalle Afet İstasyonu, Maraş merkezli depremler sonrasında kurulan Afet Komisyonu, Nilüfer Belediyesi tarafından uygulamaya koyulan “Nilüfer Her Yerde” uygulaması, Mikro Bölgeleme Çalışmaları, Altyapı-Üstyapı çalışmaları, binalarda hızlı tarama, oluşturulan arama-kurtarma ekipleri gibi yeni çalışmalar yer aldı.

Yapılan örneklerin dışında yapılması gereken örneklerin de konuşulduğu etkinlikte yer alan katılımcılara, çalışma kapsamında hazırlanan “Stratejik Plan Okuma Rehberi” ve dayanıklı şehirler ve yerel yönetimlere sivil katılım süreciyle alakalı bilgi verici içeriklerin derlendiği bir bilgi dosyası dağıtılacak.

"Afet Dayanıklılığı için Yurttaşın Sözü" çalışması kapsamında hazırlanan Marmara Belediyelerinin Stratejik Plan Haritası yayımlandı.

Marmara Denizi çevresindeki il ve ilçe belediyelerinin tüm stratejik planları, faaliyet raporları, performans programları, nüfusu ve internet sitesi gibi verilere ulaşabileceğiniz bu haritada, aynı zamanda herhangi bir İl Afet Risk Azaltma Planı ya da afet dayanıklılığı planı olup olmadığına da görebilirsiniz.

“Afet Dayanıklılığı için Yurttaşın Sözü” çalışması, Marmara Denizi çevresindeki kent ve ilçe belediyelerinin, 2020-2024 yılları için yönetiminde oldukları bölgenin ihtiyaçlarını saptadıkları ve bu yönde yapacakları çalışmaları belirttikleri stratejik planlarda, afet dirençliliğine yönelik çalışmaların sivil toplum tarafından incelenmesini, bu planların oluşumunda sivil katılımın nasıl sağlanabileceği konusunun tartışılmasını ve söz konusu stratejik planlarla paralel faaliyet raporlarının da incelenip, bahsedilen çalışmaların ne kadar gerçekleştirildiğinin ve bu çalışmalara ne kadar bütçe ayrıldığının ele alınmasını hedefliyordu.

Aralık 2023 tarihinde sona eren çalışmanın devamı niteliğindeki çalışmalara önümüzdeki senelerde başlanılması hedefleniyor.

Marmara Belediyelerinin Stratejik Plan Haritası'na buradan ulaşabilirsiniz: https://www.google.com/maps/d/u/0/edit?mid=1CScxFxdC-spj3_7xivKpFjEERSsJqqU&ll=40.263145420664216%2C28.292065349958378&z=7

Havza ölçeğinde yaşayan sivil gruplarının, afetlere hazırlık çalışmaları üzerinden toplumsal dayanıklılığı artırmayı ve yerel idare ve politikalara yurttaş katılımını güçlendirmeyi amaçlayan Afet Dayanıklılığı için Yurttaşın Sözü projesinin açılış toplantısı, 24 Nisan Pazartesi günü çevrimiçi olarak gerçekleştirildi. 

Kent konseyi üyeleri, sivil toplum kuruluşu temsilcileri, akademisyenler ve kent dayanıklılığı üzerine çalışmalar yürüten katılımcıların yer aldığı toplantıda, şu konular ele alındı:

• Marmara Denizi çevresindeki kentlerde afetlere karşı dirençlilik sağlamak adına ne gibi çalışmalar yürütülüyor?
• Yerel yönetimler bu çalışmalara ne kadar katkı sağlıyor? 
• Bölge belediyeleri tarafından hazırlanan Stratejik Plan ve Faaliyet raporları kentin ihtiyaçlarını hangi boyutuyla gözetiyor? 

27 Nisan 2023 tarihinde, Postane İstanbul’da yüz yüze gerçekleşecek olan İstanbul Atölye çalışması, kent sakinlerinin afetlere karşı, yerel yönetimlerle işbirliği içerisinde çözüm üretebilmesinin yol ve yöntemine odaklanacak.

Marmara Denizi etrafındaki büyükşehir, il ve ilçe belediyelerinin mevcut stratejik planlarında afet dayanıklılığı ve toplumsal katılıma yönelik inceleme bulgularının paylaşıldığı bu rapor, Yurttaşlık Derneği tarafından yürütülen “Afet Dayanıklılığı için Yurttaşın Sözü” projesi kapsamında hazırlandı. Çalışmamızın sürdüğü 2023 yılı boyunca Marmara Denizi etrafındaki illerde altı atölye buluşması gerçekleştirdik.

Bu atölyelere Marmara’nın farklı il ve ilçelerinden sivil toplum örgütleri ve kent konseyleri üyeleri, üniversitelerden akademisyenler ve öğrenciler, yerel yönetim temsilcileri, muhtarlar, sivil savunma uzmanları, mahalle afet gönüllüleri ve Marmara’da yaşayan yurttaşlar katıldı. Yerel yönetimlerde stratejik planlama ve afet dayanıklılığı üzerine sunum ve tartışmalarının olduğu bu buluşmalarda atölye katılımcıları aynı zamanda Marmara’daki belediyelerin stratejik planlarını afet perspektifinden incelediler. Sonuç olarak, Afet Dayanıklılığı için Yurttaşın Sözü çalışması havza atölyeleri kapsamında yürüttüğümüz “Marmara Denizi Etrafındaki İlçe Belediyelerinin Stratejik Planlarında Afet Dayanıklılığı ve Toplumsal Katılım” ortak inceleme çalışması 150’den fazla yurttaşın katılımıyla gerçekleştirildi.

Bu rapor, Marmara’nın farklı illerinde gerçekleştirilen atölyelerde yapılan kolektif inceleme çalışmasının ve atölye tartışmalarının bir çıktısı olarak hazırlanmıştır. Her atölyenin inceleme ve tartışma notları havza çalışma grubu koordinatörleri tarafından derlenerek havza raporları ve sunum dosyaları hazırlanmıştır. Tüm havza raporları bu ortak raporda bir araya getirilmiştir. Bu rapor proje etkinliklerine davet edilen, katılan ve katılamayan kişilere, sivil toplum örgütlerine, kent konseylerine ve yerel yönetim birimleri ile paylaşılarak yapılan inceleme sonuçlarının yaygınlaştırılması amaçlanmıştır.

Bu kolektif incelemenin ve sonucunda hazırlanan bu raporun amacı, 2024 yerel seçimleri sonrası, nüfusu 50.000’inin üstünde olan il ve ilçe belediyelerindeki stratejik planların afet dayanıklılığını destekleyici, daha katılımcı ve kapsayıcı bir şekilde hazırlanması için yurttaşlar ve yerel yönetimler nezdinde bir farkındalık yaratmaktır. Atölyelerde kendiliğinden ortaya çıkan ortaklaşa çalışma ve yaparak-tartışarak birlikte öğrenme deneyimi farkındalığın ötesinde Marmara ölçeğinde havzalar arasında yeni ortaklıkların ve çalışmaların ortaya çıkmasına yol açmıştır.

Umuyoruz ki, projemiz ve bu vesileyle havza ölçeğinde yapılacak ortak çalışmalar Marmara’da afetler karşısında bölgesel, kentsel ve toplumsal dayanıklılığı artıracak katılımcı stratejik planlama pratiklerinin yaygınlaşmasını ve Marmara’da afet risklerini azaltma ve afetlere daha hazır hale gelmemizi sağlayacak faaliyet ve projelerin sivil toplum ve yerel yönetimler iş birliğiyle hayata geçirilmesini sağlayacaktır.

Kaz Dağları Tarım Havza’sında “Daha Çok Sorumluluk, Daha Az Plastik” çalışması  kapsamında, Çanakkale’de 11-12 Nisan 2023 tarihlerinde düzenlenen diyalog ve istişâre toplantısında, yöredeki ilgili taraf ve kurumlar bir araya geldi. Toplantıda, Çanakkale ve Edremit Körfezinde, tarımda kullanılan zehirli kimyasal ambalajları ile sair plastik malzemelerin atık yönetimi ele alındı ve genişletilmiş üretici sorumluluğu modelleri tartışıldı. Merkezi idarenin taşra teşkilâtından ve yerel yönetimlerden görevliler, tarım kimyasalları üretici ve bayileri, çiftçiler, kooperatiflerden ve ziraat odalarından temsilciler ile üniversiteden akademisyenler ve öğrencilerin de bulunduğu geniş bir katılımla gerçekleşen toplantıda, Çanakkale’de yürütülen pilot çalışmanın yanısıra, Antalya ve Denizli’den uygulamalar da ayrıntılı olarak aktarıldı ve tartışıldı.

Kamu Politikalarında Yurttaşın Sözü projesi kapsamında Çanakkale-Balıkesir yöresine odaklanan havza çalışma grubunun talebi doğrultusunda 18 Kasım 2021 tarihinde Marmara Belediyeler Birliği (MBB) ile çevrimiçi bir toplantı düzenlendi.

Trakya Kadın Girişimi; üretim yapan kadınların, imalat, pazarlama, satış gibi konularda yerel yönetimlerin ve kamu idaresinin ilgili desteklerine dair yerinde, zamanında ve doğru bilgiye erişebilmek için belediyeleri aracı olmaya çağırıyor.

Aralarında Yurttaşlık Derneği'nin de bulunduğu, hak odaklı çalışmalar yürüten altı örgütten oluşan sivil toplum heyeti, 6 Şubat’ta gerçekleşen depremlerin ardından 11-14 Şubat tarihlerinde depremden etkilenen bölgede yürüttükleri gözlem ziyaretine ilişkin bir rapor hazırladı.

Adil Yargılanma Hakkına Erişim Derneği, Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği, Eşit Haklar İçin İzleme Derneği, FİSA Çocuk Hakları Merkezi, Hakikat Adalet Hafıza Merkezi ve Yurttaşlık Derneği temsilcileri ile Kapasite Geliştirme Derneği ve bağımsız uzmanlarından oluşan sivil toplum heyeti tarafından Adana, Adıyaman, Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa illerine 11-14 Şubat 2023 tarihlerinde bir gözlem ziyareti gerçekleştirildi.   

Afet Dayanıklılığı İçin Yurttaşın Sözü çalışmaları kapsamında, 10-13 Nisan arasında Trakya Bölgesi’nde bulunan şehirlere saha ziyareti gerçekleştirdik. Ziyaret kapsamında Çanakkale, Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli’nde proje ekibinden Orkun Doğan, Nida Kara ve Kaan Çeltik katılımcılarla bir araya geldi.

Yurttaşların kamu politikaları süreçlerine katılımlarını güçlendirmeyi amaçlayan Kamu Politikalarında Yurttaşın Sözü çalışmamız kapsamında hazırladığımız uzman raporları yayıma hazır.