Bu bölüm Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmalarından alınmıştır. Çocuklar hukukun öncelikli konusudur ve çocukların özel olarak korunması hukuken anayasal olarak koruma altına alınmış olmalıdır. Çünkü çocuklar bedensel, zihinsel yönden en güçsüz, en bağımlı kesimdir. Dünya üzerinde birçok çocuk ya savaş ortasında ya da açlık sınırında yaşamını sürdürmektedir. Bu koşulları ortadan kaldırmak ve onlara daha iyi bir yaşam sağlamak amacıyla hazırlanan Çocuk Hakları Sözleşmesi, 191 ülke tarafından kabul edilmiştir. Türkiye Çocuk Hakları Sözleşmesine (ÇHS) 1990 yılından bu yana taraftır. ÇHS çocukların ekonomik, sosyal, kültürel, medeni ve siyasi haklarını oldukça ayrıntılı bir biçimde kaleme alan ve çocuğa karşı devletin, idarenin pozitif yükümlülüklerinin neler olduğunu irdeleyen ayrıntılı bir sözleşmedir. Devletin çocuğa yaklaşımının ne olması gerektiğini, bilimsel yöntemlere dayanarak evrenselleştirmeyi ve çocuğun hakları bakımından temel ilkeleri somutlaştırmayı amaç edinmiştir. Taraf ülkeler bu sözleşmeyi hazırlarken çocuğun kişiliğinin tam ve uyumlu olarak gelişebilmesi için mutluluk, sevgi ve anlayış havasının içindeki bir aile ortamında yetişmesinin gerekliliğini kabul etmişlerdir. Ayrıca çocuğun toplumda bireysel bir yaşantı sürdürebilmesi için her yönüyle hazırlanmasının ve özellikle barış, değerbilirlik, hoşgörü, özgürlük, eşitlik ve dayanışma ruhuyla yetiştirilmesinin gerekliliğini savunmuşlardır.

1.Çocuk Hakları Neden Önemlidir?

Çocukların sevgiye, şefkate ve korunmaya herkesten daha çok ihtiyacı olduğu su götürmez bir gerçektir. Çocuk toplumun bir parçası ve gelecekteki toplumun güvencesidir. Bu bakımdan çocuk haklarının özgürlük içinde ve dengeli bir şekilde korunması hem çocuğun hem de toplumun yararınadır. Bu nedenle çocukların gelişimine önem vermek zorunludur. Kişi nasıl bir çocukluk geçirirse ileride de öyle bir birey olur. Ancak, özgürlük içinde, baskıya ve şiddete maruz bırakılmadan yetişen çocuk ileride yaşadığı toplumun sağlıklı olmasını ve aynı zamanda kendisinin de yaşadığı topluluğun bir parçası olmasını sağlayacaktır. Çocuk haklarını kökleştirmek bir toplumun geleceği için yapılan en önemli yatırımdır. “Eğer bir toplumda çocuklar ihmal ediliyorsa o toplum geri kalmış bir kültürdür. Ancak çocukların gelişimine önem veriliyorsa o toplumun kültürü gelişmiş bir kültürdür” der düşünür ve eğitim kuramcısı John Dewey.

2.ÇOCUKLAR HAKLARINIZI BİLİYOR MUSUNUZ?

• Bütün çocuklar eşit haklara sahiptir. Hiçbir çocuk ayrıma tabi tutulamaz.
• Çocuklar sağlıklı yaşama, duygusal yakınlık ve güvenlik içinde olma ve hiçbir yoksulluk çekmeme hakkına sahiptir.
• Çocuklar ihtiyaçlarına, ilgilerine ve yeteneklerine uygun kalitede bir eğitim görme hakkına sahiptir.
• Çocuklar oyun, dinlenme, eğlenme, boş zamanlarını değerlendirme ve sanatsal etkinliklere katılma hakkına sahiptir.
• Çocuklar kendilerini ilgilendiren bütün konu ve sorunlarda düşüncelerini söyleme, karara katılma hakkına sahiptir.
• Çocuklar şiddet, sömürü ve istismardan korunma hakkına sahiptir.
• Çocuklar ihtiyaç duydukları bütün bilgileri edinme ve düşüncelerini yayma hakkına sahiptir. Aynı zamanda zararlı yayınlara karşı korunma hakkına sahiptir.
• Çocuklar özel yaşam, onur ve saygınlıklarının korunması hakkına sahiptir.
• Engelli çocuklar yaşama aktif olarak katılmak için özel bakım, destek ve eğitim alma hakkına sahiptir.
• Çocuklar savaşta ve sığınmacı durumlarda özel olarak korunma hakkına sahiptir.

Soru: Çocuğum öğretmeni tarafından şiddet görüyor, ne yapmalıyım?
Cevap: Öncelikli olarak Milli Eğitim Bakanlığı Alo147 arayarak şikâyette bulunabilirsiniz. Bunun yanı sıra elbette eğer ortada suç teşkil eden bir durum söz konusu ise örneğin sözlü ya da fiziki olarak taciz söz konusu ise savcılığa yahut karakola şikâyette bulunabilirsiniz. Ayrıca eğer sınıfta ayrımcılık, eşitsizlik yaratan bir takım uygulamalar varsa ya da psikolojik/fiziki şiddete maruz kalındığını düşünüyorsanız bunun için öncelikle Milli Eğitim’e şikâyette bulunabilir eğer bu yeterli olmazsa idarenin sorumluluğunu yerine getirmemesinden ötürü İdare Mahkemelerine başvurabilirsiniz.